Praca za granicą jest w obecnych czasach powszechnym zjawiskiem. Z roku na rok coraz więcej Polaków wyjeżdża do pracy za granicę albo pracuje zdalnie dla firm z innych państw.

W związku z tym coraz częściej podatnicy mają pytań i wątpliwości, w jaki sposób powinni rozliczyć się z polskim Urzędem Skarbowym oraz czy takie rozliczenie w ogóle jest konieczne.

Polacy zatrudnieni za granicą, którzy tam uzyskują dochody i tam regularnie płacą podatki (niebędący tam rezydentami lub osobami stale zamieszkującymi, w większości przypadków zobowiązani są do złożenia w Polsce zeznania rocznego i rozliczenia się z podatku, a w niektórych sytuacjach nawet do wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy.

Podstawa prawna

Na mocy  art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2020.1426 t.j.), zwanej potocznie ustawą o PIT, osoby fizyczne mieszkające w Polsce, tzw. rezydenci polscy, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, niezależnie od tego, skąd czerpią swoje przychody.

Nie znaczy to jednak, że podatek będą musiały zapłacić zarówno w Polsce, jak i w kraju, gdzie udali się za pracą, a więc dwukrotnie: na korzyść podatnika przemawiają przepisy wspomnianej ustawy o PIT, a także umowy u unikaniu podwójnego opodatkowania,  podpisane przez Rzeczpospolitą ze wszystkimi państwami członkowskimi Unii Europejskiej, a także z innymi państwami.

Zgodnie z ustawą PIT, co tyczy się podatku dochodowego od osób fizycznych, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski jest uznawana osoba, która przebywa na terytorium kraju dłużej niż 183 dni w danym roku podatkowym lub posiada w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych.

Tym samym podatnik rozliczający się z polskim fiskusem powinien złożyć zeznanie do 30 kwietnia do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania Urzędu Skarbowego na dzień 31 grudnia roku podatkowego. 

Jeśli chodzi o osoby, których miejsce zamieszkania jest inne niż na terytorium Polski, mają one obowiązek rozliczać się z polskim Urzędem Skarbowym jedynie od dochodów osiąganych na terenie Rzeczpospolitej.

Rozliczenie w Polsce, a może gdzieś indziej?

W gruncie rzeczy to rezydencja podatkowa stanowi o tym, w którym państwie podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Warto zaznaczyć, iż polskie urzędy skarbowe weryfikują w ramach tzw. czynności kontrolnych, czy w świetle polskiego prawa miejscem zamieszkania podatnika jest Polska, a więc czy jest rezydentem i czy to w Polsce powinien rozliczyć się z zagranicznych dochodów.

Jeśli chodzi o sposób opodatkowania dochodów uzyskiwanych z pracy za granicą, kluczową rolę odgrywa kraj, w którym podatnik pracuje oraz od tego, czy Polska podpisała z tym krajem umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Umowy podpisane przez Rzeczpospolitą z różnymi państwami zawierają podobne wytyczne dotyczące spraw podatkowych, ponieważ są one oparte na konwencji modelowej OECD, zgodnie z którą, miejscem zamieszkania dla celów podatkowych podatnika jest kraj, gdzie posiada on centrum interesów osobistych lub gospodarczych (tzw. ośrodek interesów życiowych).

Interesy życiowe są w tym rozumieniu pojęciem szerokim, począwszy od relacjach rodzinnych, przez życie kulturowe, a skończywszy na działalności społecznej i politycznej.

podatek z zagranicy

Unikanie podwójnego opodatkowania

Polska zawarła szereg umów o unikaniu podwójnego opodatkowania po to, by zapobiec sytuacji podwójnego opodatkowania dochodu, tj. zarówno w państwie rezydencji, czyli miejsca zamieszkania podatnika, jak i w państwie, w którym podatnik pracuje.

Jedną z metod uniknięcia podwójnego opodatkowania jest tzw. metoda wyłączenia z progresją, zgodnie z którą dochody z pracy za granicą stanowią punkt wyjścia do ustalenia stopy procentowej, która następnie jest stosowana do opodatkowania dochodów i rozliczeniem podatku z zagranicy w Polsce.

Metoda ta ma zastosowanie w umowach podpisanych przez Polskę z: Albanią, Austrią, Chinami, Chorwacją, Cyprem, Czechami, Danią, Estonią, Francją, Finlandią, Grecją, Hiszpanią, Indonezją, Irlandią, Japonią, Kanadą, Kuwejtem, Litwą, Luksemburgiem, Łotwą, Niemcami, Norwegią, Portugalią, Republiką Południowej Afryki, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwecją, Tunezją, Turcją, Ukrainą, Węgrami, Wielką Brytanią i Irlandią Północną, a także Włochami.